IM

Vandaag deed ik wat ik al jaren doe: na de drukte naar het kerkhof heen. Alleen stapte ik opvallend trager van steen tot steen.

 Zoals elk jaar begin ik bij de grafzerk van mijn grootouders. Al meer dan twintig jaar kijken ze me lachend aan. En nog steeds zie ik hen in hun slaapkleed onderaan de trap staan. Mijn grootvader vloekend met zijn slaapmuts aan. Vorig jaar verschenen ze al eens in mijn droom met blauwe lippen. Dus ik doe nog altijd zachtjes voor hun stenen bed, bang om hen niet wakker te maken. Op de toppen van de tenen begin ik dan met het bestijgen van de ladder van mijn herinnering.

 Van steen tot steen word ik iets ouder. Ik bekijk de foto's op de zerken als in een foto-album. Ergens op de achtergrond bedenk ik mezelf erbij. "Die meneer kon prachtig knutselen!" of "Die mevrouw gaf me altijd koekjes." bijvoorbeeld. En telkens knutsel ik even of eet een koekje mee. Zo groei ik stap voor stap wat in memorie. Maar de jong gesneuvelde held blijft jong. En die man staat nog altijd op het verjaardagsfeestje van zijn dochter die nu zelf al kinderen heeft.

 Bij elke zerk werp ik een onzichtbaar glazen flesje neer met daarin een herinnering die ik erin geblazen heb met zorg. Herinneringen die niet zullen verschrompeld zijn als ik een volgende keer bij hen zal staan. Het lukt me net als andere jaren best aardig: het maakt me droef maar het houdt me jong in geest. Tot ik natuurlijk onvermijdelijk bij de zerk van mijn eigen vader sta. Ik sta hier niet voor het eerst, maar het is de eerste keer dat ik hem in de zee van bloemen zie. De keien van de kleinkinderen erbij. Ik vertel hem in mijn hoofd dat hij voorlopig nog niet in een flesje past en dat ik hem ontzettend mis. In gedachten zie ik hem knikkend zwijgen terwijl hij naar de wolken wijst. Ik zeg: "Ik moet weer verder."

 Van steen tot steen stap ik mezelf tot nu. En meer dan ooit groeit het besef dat de dood me ouder maakt dan ik ooit al heb vermoed. (stukjes over andere Allerheiligenbezoekjes vind je via deze link.)