Wie deze dagen langs
een kerkhof passeert, hoort ongetwijfeld een schurend geluid. Zerken worden
opgepoetst en met kleurige bloemen aangekleed. Onkruid wordt verwijderd.
Sommige familieleden doen dit samen en dat schept een band. Maar er wordt ook massaal gezucht en
gevloekt: “Moeten wij weer naar dat kerkhof toe?” En “Als ik het niet doe? Wie
van de familie zal het dan wél doen?” Heeft Allerheiligen in deze tijden nog
wel zin?
Hoewel ik me er bewust
van ben dat iedereen recht heeft op zijn eigen manier van herinneren, vind ik
het ritueel van grafzerken opzoeken enorm rustgevend. Ik wandel graag op een
kerkhof. Zelfs op reis. Ook als er geen bloemenzee is. Ook al ligt er niemand
begraven die ik ken. Ik hoef geen vaste dag in het jaar te hebben om aan mijn
doden te denken, hun afwezigheid valt me meer op als ik niet op een kerkhof
ben, maar dat er één dag in het jaar is, waarop iedereen plots iemand gedenkt,
maakt gemis lichter om te dragen.
Wat ik al jaren op het
kerkhof van mijn dorp van afkomst doe? Ik ga alleen. Dat geeft me de tijd te
doen wat ik graag doe. Ik ga eerst naar het graf van mijn grootouders toe. De
eerste doden in mijn herinnering. Ik zie hen nog steeds in mijn gedachten, maar
ze worden almaar doorschijnender, als ik eerlijk ben. In mijn gedachten zeg ik
hen dag en haal fijne herinneringen op. En vanaf dat punt wandel ik de zerken
af. Bij elke bekende doe ik hetzelfde. Even denken aan. Tot ik het hele kerkhof
ben doorgelopen. Zo’n wandeling duurt lang en is intens, want elk jaar komen er
bekenden bij. Hoe een dorp almaar leger lijkt te worden, als je er niet meer
woont. Deze manier van naar de doden zwaaien, is natuurlijk lastiger als je
meer dan twee kerkhoven bezoekt.
In de toekomst zullen
begraafplaatsen misschien verdwijnen. Wie weet worden we ooit als doden bomen
en maken we eenmaal begraven een bos vol herinnering. Ik hoop in elk geval dat
er een plek zal blijven waar gemis gebundeld wordt, waar je verdriet niet
alleen hoeft dragen en waar fijne herinneringen als bloemen aan je voeten
opdoemen. Een rustig oord vol lief begroeten.
(verschenen als column in de De Weekbode / De Leie op 28/10/16)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten